August Schleicher
August Schleicher (19 a viz C'hwevrer 1821 e Meiningen - 6 a viz Kerzu 1868 e Jena) a oa ur yezhoniour alaman. Gantañ e voe diazezet un "hentenn geñveriañ" evit termeniñ kerentiezh ar yezhoù hag asambles gant Franz Bopp e roas lañs d'ar yezhoniezh indezeuropek. Evit diskouez petra a c'hallje bezañ bet ar c'hentindezeuropeg, e savas un tamm fablenn, anvet Avis akvāsas ka ("An dañvad hag ar c'hezeg"), gant gerioù adsavet gantañ diwar geñveriañ stummoù kozh ar yezhoù indezeuropek anavezet.
Studier e voe e skol-veur Bonn ha kelenn a reas e skol-veur Praha hag e hini Jena. Studiañ a reas ar gerentiezh etre yezhoù Europa hag e 1850 e embannas ur studiadenn anvet Die Sprachen Europas in systematischer Übersicht. Evitañ e oa eus ar yezhoù traoù bev, hag a c’halle bezañ deskrivet evel ar bevien, hervez teorienn emdroadur Darwin, ha renket e familhoù evel er vevoniezh. Dedennet e oa bet Schleicher gant ar mennozhioù a oa bet embannet gant Darwin e-barzh On the origin of species (“Diwar-benn orin ar spesadoù”) evit displegañ e oa deuet ar spesadoù loened da vezañ diseurtoc'h-diseurtañ, tamm-ha-tamm. Evit Schleicher e oa heñvel an traoù gant ar yezhoù : e 1853 e savas ur « wezenn-familh » da ziskouez kerentiezh ar yezhoù indezeuropek (abeg a gaver en e zielfennadur bremañ, met war boentoù zo hepken). En e Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen (“krennadur eus yezhadur keñveriet ar yezhoù indezeuropek”), e bennoberenn, e klaskas adsevel ar c'hentyezh indezeuropek ha sevel a reas ur fablenn verr, "An dañvad hag ar c'hezeg", er c'hentyezh-se[1].
Mervel a reas, yaouank c’hoazh, gant an droug-skevent.
Oberennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Sprachvergleichende Untersuchungen. / Zur vergleichenden Sprachgeschichte. (2 Bde.) Bonn, H. B. König (1848)
- Linguistische Untersuchungen. 2. Teil: Die Sprachen Europas in systematischer Übersicht. Bonn, H. B. König (1850) ; Konrad Körner, Amsterdam, John Benjamins (1982)
- Formenlehre der kirchenslawischen Sprache. Bonn, H. B. König (1852); herdruk Hildesheim, Verlag Gerstenberg (1976)
- Die ersten Spaltungen des indogermanischen Urvolkes. Allgemeine Zeitung für Wissenschaft und Literatur (August 1853)
- Handbuch der Litauischen Sprache. (2 Bde.) Weimar, H. Böhlau (1856/57)
- Litauische Märchen, Sprichworte, Rätsel und Lieder. Weimar, H. Böhlau (1857)
- Volkstümliches aus Sonneberg im Meininger Oberlande - Lautlehre der Sonneberger Mundart. Weimar, H. Böhlau (1858)
- Kurzer Abriss der Geschichte der italienischen Sprachen. Rheinisches Museum für Philologie 14.329-46. (1859)
- Die Deutsche Sprache. Stuttgart, J. G. Cotta (1860); überarbeitet und neu herausgegeben von Johannes Schmidt, Stuttgart, J. G. Cotta (1888)
- Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen. (Kurzer Abriss der indogermanischen Ursprache, des Altindischen, Altiranischen, Altgriechischen, Altitalischen, Altkeltischen, Altslawischen, Litauischen und Altdeutschen.) (2 Bde.) Weimar, H. Böhlau (1861/62); Nachdruck Minerva GmbH, Wissenschaftlicher Verlag, ISBN 3810210714
- Die Darwinsche Theorie und die Sprachwissenschaft - offenes Sendschreiben an Herrn Dr. Ernst Haeckel. Weimar, H. Böhlau (1863)
- Die Bedeutung der Sprache für die Naturgeschichte des Menschen. Weimar, H. Böhlau (1865)
- Christian Donalitius Litauische Dichtungen, St. Petersburg, Russische Akademie der Wetenschappen (1865)
- Darwinism Tested by the Science of Language. London, J. C. Hotten (1869)
- Die Darwinsche Theorie und die Sprachwissenschaft. Weimar, H. Böhlau (1873)
- Laut- und Formenlehre der polabischen Sprache. Herdruk Sändig Reprint Verlag H.R. Wohlwend, ISBN 325301908X
- Sprachvergleichende Untersuchungen. Herdruk Minerva GmbH, Wissenschaftlicher Verlag, ISBN 3810210722
- Die Formenlehre der kirchenslawischen Sprache erklärend und vergleichend dargestellt. Herdruk H. Buske Verlag, Hamburg (1998), ISBN 387118540X
Notennoù
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- ↑ Embannet evel "Ein Fabel in indogermanischer Ursprache", e-barzh Beiträge zur vergleichende Sprachforschung, 1868, n° 5, p. 206-208